IV Międzynarodowy Rok Polarny w Polsce


Ekologia w naszym życiu

IV Międzynarodowy Rok Polarny w Polsce

IV Międzynarodowy Rok Polarny (IPY) 2007-2008 to przedsięwzięcie o zasięgu globalnym, na niespotykaną dotychczas skalę naukową, geopolityczną i ekonomiczną. "Jesteśmy świadomi potencjału, jaki kryje się w badaniach polarnych" - uważa prezes Polskiej Akademii Nauk, prof. Michał Kleiber, który uroczyście zainaugurował IV IPY w Polsce.

I Międzynarodowy Rok Polarny odbył się 125 lat temu, w latach 1882-1883, przy udziale zespołów badawczych z 12 państw. Do prac w ramach II MRP (1932-1933) włączyło się już 40 państw, w tym także Polska. W latach 1957-1958, w obchodach III Międzynarodowego Roku Geofizycznego, uczestniczyło 67 krajów świata.

ARKTYKA I ANTARKTYKA

Obecny, IV MRP 2007-2008, potrwa 1 marca 2007 r. do 1 marca 2009 r. Wbrew nazwie, obejmie okres dwóch lat. Dwa pełne sezony badawcze w Arktyce i Antarktyce pozwolą bowiem na prowadzenie obserwacji we wszystkich porach roku na obu półkulach, co w cyklu jednorocznym uniemożliwiłaby przemienność pór roku na biegunach Ziemi.

Badaniami objęte zostaną tereny od 60 st. szerokości geograficznej północnej i południowej, odpowiednio na biegunie północnym i południowym. Weźmie w nich udział ponad 50 tys. pracowników naukowych i inżynierów z 70 krajów. Reprezentować oni będą rozmaite dziedziny wiedzy - od genetyki po geofizykę i od antropologii po astronomię. Wspomoże ich 31 statków badawczych (w tym dwa polskie: Oceania i Horyzont II), 26 samolotów i helikopterów oraz 47 stałych stacji polarnych.

BIEGUNY - ŹRÓDŁO WAŻNYCH INFORMACJI

Podstawowymi priorytetami IV Międzynarodowego Roku Polarnego ma być przeprowadzenie kompleksowych i wielodyscyplinarnych badań (socjologicznych, biologicznych, geograficznych, klimatycznych, żywieniowych, energetycznych itp.), stworzenie międzynarodowej sieci stacji polarnych oraz organizacja licznych programów edukacyjnych.

Ma się to przyczynić do zrozumienia fizycznych, biologicznych i chemicznych procesów zachodzących w tych regionach Ziemi oraz poznania ich wpływu na otaczające środowisko.

„To przedsięwzięcie o ogromnym znaczeniu dla konsolidacji środowiska naukowego, zarówno w Polsce i zagranicą - mówi Kleiber. - Tak szeroka współpraca z pewnością bardzo przysłuży się rozwojowi nauki na świecie. Jest to też wielka szansa na promocję wiedzy w społeczeństwach. Badania polarne są bowiem tematem niezwykle ciekawym i atrakcyjnym dla opinii publicznej”.

W ramach IV MRP przeprowadzona zostanie szeroka kampania informacyjna, dzięki której, za pośrednictwem mediów, całe społeczeństwo będzie natychmiast zawiadamiane o dokonanych odkryciach.

„Zadaniem IV MRP jest odpowiedź na pytania o zasadniczym znaczeniu dla życia na Ziemi" - dodaje przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego ds. IPY 2007-2008, prof. Aleksander Guterch z Instytutu Geofizyki PAN. "Posłuży on rozpoznaniu Arktyki i Antarktyki w wielu dziedzinach nauki oraz przyczyni się do zrozumienia ich roli w obecnych i przyszłych zmianach klimatycznych na Ziemi, w ewolucji świata żywego oraz oddziaływaniach Słońce-Ziemia” - wyjaśnia.

EPOKOWE WYDARZENIE

Naukowcy wierzą, że będzie to wydarzenie epokowe, oparte na budowaniu międzynarodowej infrastruktury naukowej tak kosztownej, że nie stać na nią żadnego samodzielnego kraju. Zrealizowanych zostanie ponad 200 różnych projektów badawczych. Oprócz tych ściśle naukowych, znajdzie się wśród nich ok. 50 programów o charakterze edukacyjnym. Polska uczestniczyć będzie w 40 z nich.

Do udziału w IV MRP nasz kraj wystawił 30 placówek naukowych z uczelni wyższych, Polskiej Akademii Nauk i instytutów resortowych. Za koordynację ich działań odpowiedzialny będzie Polski Komitet Narodowy ds. IPY 2007-2008. W jego władzach zasiadają m.in. prof. Aleksander Guterch z Instytut Geofizyki PAN oraz prof. Jacek Jania z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Trzy główne obszary tematyczne, znajdujące się w sferze zainteresowań Polski, obejmą: zrozumienie roli obszarów polarnych w globalnych zmianach klimatycznych, rozpoznanie i zachowanie różnorodności biologicznej na tych terenach oraz zbadanie związku zjawisk ekstremalnych zachodzących na Ziemi ze zmianami na obu biegunach.

„Rezultatem IV Międzynarodowego Roku Polarnego ma być włączenie na stałe obszarów polarnych w orbitę dociekań naukowych o fundamentalnym znaczeniu dla geodynamiki Ziemi, oceanologii, środowiska geograficznego oraz dla nauk biologicznych. Powstanie potężna międzynarodowa infrastruktura naukowa, która obejmie całą naszą planetę – uważa Guterch. - W tym przedsięwzięciu nie może zabraknąć Polski, kraju o 200-letniej tradycji w badaniach polarnych”.

PAP – Nauka w Polsce, Katarzyna Pawłowska

Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce

Następny artykuł

Poprzedni artykuł