Ekologia w naszym życiu
Zaległości w wyznaczaniu sieci Natura 2000
Minister środowiska Jan Szyszko zapewnił w czwartek 25 stycznia, że trwają prace nad ustaleniem obszarów europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000, a wszystkie zaległości będą nadrobione zgodnie z harmonogramem przedstawionym w lipcu Komisji Europejskiej.
Posłowie wysłuchali informacji ministra na temat realizacji w Polsce Natury 2000. Tą tematyką zajmowali się już wielokrotnie. Powodem są kontrowersje wokół obszaru Natura 2000, a także opóźnienia w wyznaczaniu sieci, które Polsce zarzuca KE.
"Dotychczas obszary Natury 2000 wyznaczane były bez inwentaryzacji środowiskowej. Zdarzało się, że obszar chroniony był wyznaczany na terenie, na którym nie było szczególnych gatunków roślin czy zwierząt. Dlatego konieczna jest inwentaryzacja" - powiedział Szyszko podczas posiedzenia sejmowej komisji ochrony środowiska.
W sieci Natura 2000 chronione są obszary, o których mówią dwie unijne dyrektywy: tzw. ptasia oraz siedliskowa. Pierwsza dotyczy ochrony rzadkich w Europie gatunków ptaków i miejsc ich gniazdowania. Druga nakłada na państwa członkowskie obowiązek ochrony siedlisk rzadkich roślin i zwierząt.
Jak podkreślił Szyszko, podstawowym założeniem sieci jest kontrolowanie działalności z punktu widzenie rozwoju gospodarczego, a nie tworzenie barier w rozwoju. "Wyznaczając dotychczasowe obszary narzuciliśmy sobie takie granice sieci Natura 2000, które są niejednokrotnie w konflikcie z planowanymi inwestycjami. Sprawa wymaga naprawienia i będziemy starali się to zrobić" - powiedział minister.
Wyjaśniając powody zaległości Szyszko zwrócił uwagę, że w lipcu 2006 r. do KE przekazano harmonogram prac nad tworzeniem sieci. Zgodnie z nim w styczniu 2007 r. mija termin przekazania do KE zweryfikowanych i zatwierdzonych przez Radę Ministrów Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków. W marcu mają zostać uzupełnione Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk.
Minister przypomniał, że przed wejściem Polski do UE wyznaczanie obszarów Natura 2000 przebiegało na podstawie danych naukowych. Przyjęto zasadę wyznaczania dużych powierzchni przy równoczesnym ograniczaniu ich liczby do minimum.
W 2004 roku powstała tzw. lista ekspercka; na jej podstawie Ministerstwo Środowiska przygotowało listę, którą zatwierdził rząd i wysłał do KE. Obejmowała ona 72 obszary Specjalnej Ochrony Ptaków oraz 184 Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk. Łącznie Polska zaproponowała 256 obszarów natura 2000, co stanowiło 9,3 proc. powierzchni kraju.
Po wejściu do UE pozarządowe organizacje ekologiczne przesłały do KE tzw. "Shadow list", którą stworzyły na bazie listy eksperckiej. Obejmuje ona zarówno obszary znajdujące się na liście rządowej zgłoszonej wcześniej do KE, jak i 265 innych obszarów zaproponowanych jako jej uzupełnienie.
"Jedynym podmiotem upoważnionym do wysyłania do KE jakichkolwiek granic i obszarów jest tylko rząd, a nie organizacje pozarządowe" - powiedział Szyszko. Zastrzegł jednak, że bardzo ceni sobie współpracę z ekologami. Dokument przekazany przez ekologów został zarejestrowany przez KE jako formalna skarga, a rząd został o tym poinformowany w styczniu 2005 r.
Szyszko wyjaśnił, że po spotkaniach w tej sprawie z KE uzgodniono, że "Shadow list" zostanie zweryfikowana i zostaną do niej dopisane nowe obszary.
Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce